Loopbaancoaching? Incest verwerken is ook werken… Ze vertelde me hoe ze na haar universitaire studie in Afrika vol vuur en passie grote projecten voor kinderen uit de grond stampte. Maar elke keer als ze terug in Nederland kwam, doofde het vuur. Het lukt haar in Nederland niet om te werken. Ze belandt in de bijstand. Terwijl alles wat ze wil, is leuk werk en onafhankelijk zijn. In het buitenland kan ze het ook, dus hoezo lukt het haar in Nederland niet. Ze noemde het “Ik verstop me. In Nederland ben ik bang. Ik faal. Ik schiet tekort.”
Het blijkt de erfenis te zijn van incest, zowel van vader als opa. Ik word misselijk van wat ze vertelt. Want behalve dat ze ook nog even tussen neus en lippen het verschil in misbruik van haar vader en van haar opa vertelt, vertelt ze me ook dat ze toen ze dit ooit aankaartte, totaal niet werd gehoord. Haar oma zei letterlijk bij een jeugdfoto van haar: ”Kijk eens hoe lachend je op deze foto staat. Als het waar was, zou je hier niet zo lachend op hebben gestaan”… En toen heeft ze het ingeslikt. Tot vandaag.
“Het mag er zó niet zijn.
Ík mag er zó niet zijn”.
De bijstand versterkt haar gevoel waardeloos te zijn. En, ze voelt zich opgejaagd om in te slikken, weg te kijken en door te gaan. In een hokje te stappen en binnen de lijntjes te bewegen.
Ineens geeft ze zelf de juiste voorzet: “Maar eerst zou ik eens willen ontdekken wie ik ben. Want dan durf ik, ook in Nederland, de deur naar buiten open te doen.” Spontaan vraag ik haar te gaan staan. Met haar ogen dicht. Ik vind het prima als ze camera uitdoet, maar dat hoeft van haar niet. En zo zijn we allebei met gesloten ogen. Vol in contact.
Ze schrikt ervan. Ik kijk en zie dat ze met haar handen naar keel grijpt. Dit is die zwarte donkerte, zegt ze. Dit is dat ik in de hoek wil. Mijn ogen dichtdoen. En nooit meer wakker hoeven worden.
Dan gebeurt er iets magisch.
De dag erna, vandaag, mag ik dit gedicht van haar ontvangen.
Ze heeft het gedicht gisteren meteen na onze sessie geschreven:
Notabene: “De stem” waarover ze schrijft is mijn stem…
IK BEN
Ik bén
Al wil ik er niet altijd zijn
Ik bén
Met heel veel angst en heel veel pijn
Ik ben
Zo verstopt in mijn verdriet
Ik ben
Ik wil het wel, maar durf het niet
Ik ben
Opgesloten in het donker, ver van al het licht
Ik ben
Maar wil er nog niet zijn, doe snel mijn ogen dicht.
Ik ben
Gevangen in mijn onvermogen, schaamte en mijn pijn
Ik ben, ik ben, ik ben
Maar weet niet hoe te zijn
Dan is daar een stem
Ze praat vriendelijk en zacht
Helpt me om te voelen
Staat liefdevol op wacht
Ze wordt niet boos
Vindt mij niet raar
Ze laat me zijn
Zo samen met haar
Voorzichtig durf ik te proberen
Laat ik los wat ik zo vast had gezet
Zo beweeg ik door mijn schaamte
Luister naar wat zij me zegt
Heel voorzichtig durf ik te proberen
Open ik daar waar ik dicht was gegaan
En ineens kan ik nu voelen
Dat ik stevig op mijn benen sta
En daar is dan de stap
‘Floep’ door het donker naar het licht
En die deur waar ik net doorkwam
Die gooi ik ik heel snel dicht
Maar de stem vraagt mij te voelen
Of ik het donker ook bedanken kan
En hoewel ik liever weg wil lopen
Ben ik dat dan toch van plan
Woede grijpt me naar mijn keel
Ik wil dit niet, ik wil dit niet!
Ik wil niet terug, het was te veel!
Maar met de stem naast mij,
Vriendelijk aan mijn zij,
Lukt het me om dit te voelen
loop ik niet weg, maar blijf ik erbij.
Ik open me en blijf nieuwsgierig
Naar wat het donker mij toch bracht
En ineens is daar het antwoord:
“Het gaat om de vergevingskracht”
Ik voel hoe ik het donker mag omarmen
Zodat ik het daarna kan laten gaan
Omdat het donker mij júist liet zien
Dat ik wel degelijk mag bestaan
Want ergens geloofde ik zélf
Dat ik niet mocht bestaan
Omdat er in al mijn levens
Ook wel eens iets mis is gegaan
En dat kon ik mezelf maar niet vergeven
Oooow wat was ik kwaad!
En door al die gemaakte fouten
Vond ik mezelf het leven niet meer waard
Want ik had het liefst
Altijd maar perfect willen zijn
En nu, gebroken en gebarsten
Wilde ik er niet meer zijn
Dus het donker bulderde en beukte
Schopte mij ook keer op keer
Liet me zien hoe ik mij haatte
Drukte telkens op mijn zeer
En hier stond ik nu, opnieuw in leven
De deur naar het donker, achter mij, dicht
En met de kracht van vergeving
Werd ineens mijn leven licht
Want ik vergaf niet alleen het donker
Door te accepteren wat het had gedaan
Meer nog vergaf ik ein-de-lijk mezelf
Zodat ik nu weer door kan gaan
En daar was weer de stem
Met deze keer de vraag
Om te voelen welke stap ik nú zetten kan,
niet morgen, maar vandaag.
Even voel ik weerstand,
Want ik wil niks moeten zijn
Maar als ik dan toch maar luister
Komt het antwoord en das fijn
Want wat blijkt?
Ik wil geen stap naar voren, naar achter of opzij,
Ik wil een stapje naar beneden,
Zodat ik wat steviger kan landen in mij.
En woeps dan schiet ik wortel
Wortel in IK BEN
Weg valt alle ruis
Al het zoeken en ge-ren
Ik hoef niks meer te worden
Ik hoef niks meer te zijn
Man, ik bén er al!
En jee wat voelt dat fijn =)